بسیاری آباژور و چراغ خواب را یکسان می پندارند. در گفتگوهای روزمره نیز معمولا این دو نام به جای یکدیگر کاربرد داشته و استفاده می شوند. اما از نظر تکنیکی تفاوتی عمده بین این دو وجود دارد. آباژور وسیله ای دکوراتیو و تزئینی است ولی چراغ خواب صرفا به عنوان یکی از تجهیزات روشنایی کاربرد دارد. واژه آباژور از زبان فرانسه وارد زبان فارسی شده است. “abat-jour” در زبان فرانسه کاربردی چند صد ساله دارد و می توان با قاطعیت گفت که آباژور در کشور فرانسه برای قرن ها مورد استفاده بوده است.
اولین بار آباژور برای روشنایی خیابان های مرکزی شهر پاریس مورد استفاده قرار گرفت. از آن جهت که در آن دوران شهر پاریس پایتخت فرهنگی جهان غرب محسوب می شد, طراحان شهرداری پاریس مایل بودند فکری به حال شبهای تاریک پاریس بکنند. آنان به این نتیجه رسیدند که برای زیباسازی شهرشان نور مستقیم چندان دلچسب نیست. از این جهت تلاش کردند که با ایجاد حایلی بین نور و محیط اطراف فضایی دنج و زیبا را در خیابان های شیک و اعیان نشین پاریس بوجود آورده که شهرشان در زمینه نورپردازی خیابان ها نیز زبانزد خاص و عام باشد. رفته رفته آباژور جای پای خود را در خانه های پاریسی نیز باز کرد.در ابتدا فردی به نام فردریش آلبر وینزور قصد داشت تا با استفاده از خط لوله گاز شهری را به تمامی سطح شهر انتقال دهد. سپس از این گاز برای ایجاد روشنایی و گرما استفاده می شد. مشکل بزرگی که بر سر راه استفاده از این گاز به منظور ایجاد روشنایی وجود داشت این بود که اولا شعله آتش می توانست بسیار خطرناک باشد و دیگر اینکه گرمای متساعد از آن مخصوصا در فصل گرما بسیار نامطلوب می نمود. برای حل این مشکل طراحان با استفاده از کلاهکی سعی بر کنترل حرارت این شعله نمودند. در آن زمان شیشه برای این منظور چندان مناسب نمی نمود زیرا که با فن آوری آن دوران شیشه در برابر تغییرات حرارتی مقاوم نبود که در نتیجه باعث ترک خوردن و در نهایت شکستن آن می شد. به همین جهت استفاده از کلاهک فلزی می توانست این مشکل را تا حدی مرتفع کند. رفته رفته با تغییر این ساختار آباژور مدرن شکل گرفت.
همانطور که اشاره شد آباژور برخلاف چراغ خواب جنبه های تزئینی نیز دارد. از این جهت بسیاری از تولید کنندگان این محصول سعی می کنند که با بکارگیری متخصصین طراحی دست به تولید آباژورهای زیبایی بزنند تا بتوانند در بازار برای جلب نظر خریداران رقابت داشته باشند. عموما آباژور از دو بخش پایه و کلاهک تشکیل شده است. نور آباژور می تواند بسته به نوع طراحی آن از کلاهک عبور کرده و نوری غیر مستقیم و انعکاسی را منتشر کند. گاهی نیز کلاهک اجازه خروج نور را از درون خود نمی دهد, در نتیجه نور می بایست از بالا و پایین آن خارج شود. چنین طراحی باعث می شود که نور مستقیما به بیرون منتشر نشده و به اصطلاح نور امبینت (Ambient) در فضا منتشر شود. مزیت چنین نورپردازی این است که نوری ملایم و یکدست درمحیط بوجود می آید که ان را برای اتاق خواب بسیار مناسب می نماید.
نکته ای که در طراحی آباژور بسیار پراهمیت بنظر می رسد, خطر حرارت تولیدی لامپ و اثر آن بر کلاهک است. حرارت در دراز مدت باعث فرسودگی و کم رنگ شدن کلاهک می شود. در شرایط نادر نیز حرارت می تواند سبب آتش سوزی گردد. هر چقدر فاصله لامپ با کلاهک کمتر باشد حرارت متاثر بر سطح آن افزایش می یابد. این مشکل در آباژورهای کوچک بعلت نزدیکی لامپ به آن و همینطور عدم دفع مناسب حرارت بیشتر نمود پیدا می کند. برای رفع این مشکل معمولا بالای کلاهک سوراخی تعبیه شده تا حرارت را به بیرون از کلاهک منتقل کند. جنس کلاهک نیز در این مورد بسیار مهم است. کلاهک های پارچه ای به طبع جنسشان در خطر بیشتری قرار دارند. بدنه فلزی نیز بعلت رسانا بودنش در شرایط نا مناسب ممکن است باعث سوختگی های سطحی در افراد شود. اینجاست که آباژور چوبی انتخاب مناسبی به نظر می رسد. اگر چه شایان ذکر است استفاده از لامپ های LED علاوه بر کاهش فزاینده حرارت مصرف انرژی را هم بشدت کاهش داده بهمین دلایل مورد اقبال بازار و مشتریان واقع شده اند. استفاده از این نوع لامپ توصیه می شود.
در کشور عزیزمان ایران آباژور صرفا کالایی تزئینی است و چندان فرهنگ استفاده از آن به اصطلاح جا نیفتاده است. در صورتی که این کالا می تواند کاربرد بسیار مناسبی در روشنایی محیط داشته باشد. درسبک طراحی دکوراسیون چوبی و غیر چوبی امروزی علی الخصوص سبک مینمالیستی نورپردازی به شکل ملایم و امبینت مورد توجه است. آباژور می تواند از انواع مختلفی از مواد اولیه ساخته شود. این مواد اولیه شامل چوب, فلز, کاغذ و یا پلاستیک است. از آنجایی که آباژور در ماهیت خود کالایی دکوراتیو است, استفاده از چوب علی الخصوص در سالهای اخیر مورد اقبال بسیاری از خریداران و به طبع آن سازندگان تجهیزات روشنایی بوده است. آباژور چوبی علاوه بر زیبایی و هماهنگی با دکوراسیون چوبی, نور را بشکلی بسیار زیبا و طبیعی منتشر می نماید. از این جهت یکی از بهترین انواع آباژور محسوب می گردد.
یکی از عواملی که در انتخاب نوع آباژور اهمیت دارد نوع طراحی آن و هماهنگی با محیط اطراف است. عامل مهم دیگر حرارت ایجاد شده توسط لامپ است. هنوز لامپهای رشته ای مورد استفاده بسیاری هستند. این نوع لامپ حرارت بسیاری تولید می کند. از این جهت لازم است که آباژور از موادی ساخته شود که در برابر حرارت مقاومت داشته باشد. این نکته شایان ذکر است که استفاده از لامپ های LED و فلوروسنت میزان حرارت تولید شده را کاهش میدهد اما هنوز هم حرارت بگونه ای است که در دراز مدت می تواند به آباژور صدمه زده و آن را فرسوده کند. آباژور چوبی اگر از چوب پخته ساخته شده باشد مقاومت بسیار مناسبی در برابر حرارت تولید شده دارد و به طبع آن سالها می تواند دربرابر پوسیدگی از خود مقاومت نشان دهد.
آباژورهای چوبی در انواع و اقسام مدل ها تولید شده و به بازار عرضه می گردند. گاهی این آباژورهای مدرن علاوه بر مسئولیت خود شامل میز همراه یا ساعت نیز می باشند. تولید کنندگان سعی می کنند تا با استفاده از بسیاری از طرح های متفاوت محصولات گوناگونی را وارد بازار کنند که علاوه بر هماهنگی با مد روز منطبق با سلایق همیشه در حال تغییر باشند. بسیاری از آباژورهای مدرن در خانه های بسیاری خودنمایی می کنند و چه شبهایی که روشنگر خانه های مردمان بسیاری بوده اند.